Η Τήνος έχει πολλά αξιοθέατα για να περηφανεύεται. Ένα από
τα πλέον αξιοπρόσεκτα είναι οι περιστεριώνες της, πραγματικά κτιστά
λιθοκεντήματα. Στέκουν αγέρωχοι πολλούς αιώνες τώρα στους κάμπους της Τήνου και
μαρτυρούν για μία ακόμη φορά την έμφυτη καλλιτεχνία των Τηνιακών.
Δεν είναι γνωστό πότε άρχισαν να χτίζονται περιστεριώνες
στην Τήνο. Η παλιότερη γραπτή πηγή που τους αναφέρει χρονολογείται από το 1726
αλλά σίγουρα ξεκίνησαν να χτίζονται πολλοί νωρίτερα. Και οι περιστεριώνες και η
εκτροφή περιστεριών έφτασε στην Τήνο αλλά και σε άλλα κυκλαδονήσια, όπως η
Μύκονος κι η Σίφνος, από τους Ενετούς κατά τη διάρκεια της κυριαρχίας τους.
Είναι χτισμένοι σε ανοιχτά μέρη για να ξανοίγονται τα
περιστέρια, σε μέρη με άφθονο νερό και ταυτόχρονα προστατευμένα από τους
ανέμους.
Οι Τηνιακοί δεν εκτρέφουν περιστέρια μόνο για το κρέας τους
αλλά και για τα περιττώματά τους, που θεωρούνται εξαιρετικό λίπασμα. Τα παλιά
χρόνια χρησιμοποιούσαν επίσης τα φτερά, το αίμα και την καρδιά τους για να
παρασκευάζουν θεραπευτικές κρέμες, ενώ, όσο κι αν ακούγεται βάρβαρο σήμερα,
αποτελούσαν κι ένα θαυμάσιο στόχο για όσους επιθυμούσαν να εξασκηθούν στην
σκοποβολή.
Οι περιστεριώνες στην Τήνο είναι διώροφα ορθογώνια κτίσματα
με διαστάσεις συνήθως 3Χ4Χ5 μ.. Έχουν μία πόρτα για τον ιδιοκτήτη, ο οποίος
χρησιμοποιούσε τον κάτω όροφο ως αποθήκη για τη φύλαξη των εργαλείων τους ενώ ο
επάνω όροφος αποτελούσε την κατοικία των περιστεριών. Χρησιμοποιώντας το
σχιστόλιθο, ένα υλικό που υπάρχει άφθονο στην Τήνο, οι Τηνιακοί μαστόροι
κατάφεραν να δημιουργήσουν αριστουργήματα που αποτελούν μοναδικά μνημεία λαϊκής
τέχνης κι αρχιτεκτονικής σε παγκόσμιο επίπεδο.
Κατασκεύαζαν στις δύο όψεις του κτίσματος, τα ανοίγματα για
τα περιστέρια -που ήταν πάντα στραμμένα προς την ανατολή και τη δύση και ποτέ
προς το βορρά- τα οποία στόλιζαν με το σχιστόλιθο δημιουργώντας μοναδικά
στολίδια σε σχήματα τετράγωνα, τρίγωνα, σε κύκλους, ρόμβους αλλά και ήλιους,
κυπαρίσσια, ενώ κατάφερναν να τα πλέκουν μεταξύ τους σχηματίζοντας τα αρχικά
του ονόματος των ιδιοκτητών ή τη χρονολογία ανέγερσης τους. Δε θα καταφέρετε να
βρείτε κανέναν περιστερώνα που να είναι ίδιος με άλλον και αυτό κάνει τους
περιστερώνες της Τήνου μοναδικούς στην Ελλάδα.
Οι περιστεριώνες στην Τήνο τα παλιά χρόνια ήταν σύμβολο
ευγενικής καταγωγής. Μόνο οι πολλοί πλούσιοι κι οι κάτοχοι μεγάλων
καλλιεργήσιμων εκτάσεων είχαν τη δυνατότητα να χτίσουν και να συντηρήσουν
περιστεριώνα ενώ όσο πιο περίτεχνα ήταν τα στολίδια του τόσο πιο πλούσιος
θεωρείτο και ο ιδιοκτήτης τους. Όταν πια χάρη στο εμπόριο η Τήνος γνώρισε
οικονομική ανάπτυξη πολλοί ήταν εκείνοι που έφτιαξαν περιστεριώνες και
ξεκίνησαν εξάγουν τα πιτσούνια και να εμπορεύονται το λίπασμα από τα
περιττώματα των περιστεριών.
Δείτε παρακάτω μερικούς Τηνιακούς Περιστεριώνες.
Δημήτρης Τσιγάρας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου